Taxation of legal costs: Is a cost creditor shielded by legal professional privilege?

by | Aug 27, 2022 | SALJ, SALJ V139 I3 2022

Taxation of legal costs: Is a cost creditor shielded by legal professional privilege?

Author: Fareed Moosa

ISSN: 1996-2177
Affiliations: Associate Professor, Department of Mercantile & Labour Law, University of the Western Cape
Source: South African Law Journal, Volume 139 Issue 3, p. 623-649
https://doi.org/10.47348/SALJ/v139/i3a6

Abstract

Taxation of legal costs in the high courts of South Africa is a quasi-judicial proceeding during which a Taxing Master assesses the fairness of a bill of costs, quantifies the amount payable to a cost creditor, and issues an allocatur which certifies the sum payable by a cost debtor. It is argued that this legal process, which is regulated by Uniform Rule 70 read with Uniform Rule 69, implicates a cost debtor’s fundamental right, under s 34 of the Constitution of the Republic of South Africa, 1996, to fair dispute resolution at any independent forum. In terms of Uniform Rule 70(3B) (a), prior to the enrolment of a bill for taxation, a cost debtor is entitled ‘to inspect such documents or notes pertaining to any item on the bill’. This article argues that the inspection envisaged is a pre-taxation discovery procedure aimed at enabling a cost debtor to determine which items on a bill of costs are objectionable, and the grounds therefor. With reference to relevant judicial precedent and the established principles of interpretation, this article hypothesises that, having regard to the clear, unambiguous, peremptory language of Uniform Rule 70(3B)(a), as well as the purpose sought to be achieved by the right of inspection, the law has, in this context, excluded the operation of the cost creditor’s common-law right to assert legal professional privilege as regards documentation pertaining to any item claimed in the bill of costs. This is unlike the position prevailing at a pre-trial discovery procedure catered for in Uniform Rule 35. This article also argues that, in accordance with s 39(2) of the Constitution, the broad construction of the right of inspection under Uniform Rule 70(3B)(a) advanced here promotes both a cost debtor’s fundamental right in s 34 of the Constitution, and the values of justice and the rule of law which are deeply imbricated in the Bill of Rights.

When the legal pathways for sound financial management and spatial justice collide: The case of South African cities

by | Aug 27, 2022 | SALJ, SALJ V139 I3 2022

When the legal pathways for sound financial management and spatial justice collide: The case of South African cities

Author: Anél du Plessis

ISSN: 1996-2177
Affiliations: Professor of Law and NRF South African Research Chair in Cities, Law and Environmental Sustainability, Faculty of Law, North-West University
Source: South African Law Journal, Volume 139 Issue 3, p. 650-677
https://doi.org/10.47348/SALJ/v139/i3a7

Abstract

This article probes one aspect of spatial (in)justice and slow spatial transformation in South Africa’s cities. The focus is not so much on case studies or an analysis of persisting spatial injustices. Instead, the article focuses on the legal premises and the apparently colliding legal pathways for sound municipal finance management and spatial justice. It specifically questions, through a mixed research method, the extent to which the co-existence of the Spatial Planning and Land Use Management Act 16 of 2013 (‘SPLUMA’) and the Local Government: Municipal Finance Management Act 56 of 2003 (‘MFMA’), as two Acts in the suite of post-apartheid South African local government legislation, runs the risk of thwarting local government efforts to transform social and physical space in the country’s cities. This question is considered through an exploratory review of the Acts, empirical findings, and a consideration of the limited theory on the interoperability of laws.

Constitutional futures and the South African demos: Time for some univocal sovereignty?

by | Aug 27, 2022 | SALJ, SALJ V139 I3 2022

Constitutional futures and the South African demos: Time for some univocal sovereignty?

Author: Tracy-Lynn Field

ISSN: 1996-2177
Affiliations: Claude Leon Chair in Earth Justice and Stewardship, School of Law, University of the Witwatersrand, Johannesburg
Source: South African Law Journal, Volume 139 Issue 3, p. 678-716
https://doi.org/10.47348/SALJ/v139/i3a8

Abstract

This article engages and extends the proposition that the debate on constitutionalism in the postcolony should restore the sovereignty of the demos to a central position. The notion of a unified South African demos is contested, but the arguments against working with the presently constituted unified demos are not overwhelming. With democratic sovereignty as the key focus, the question is how the demos’ lifeblood of present consent can be injected into the current South African constitutional order. Drawing on Grewal & Purdy’s development of Tuck’s reconstruction of original constitutionalism, the article presents six variables for understanding democratic self-rule over time: unified and splintered sovereignty; univocal and multitudinous constitution-making; popular authorship; and present consent. Taking into account Arato’s post-sovereign model of constitution-making, the article argues that South Africa’s constitutional order may be leaning too far in the direction of splintered sovereignty, multitudinous constitution-making and a preoccupation with the act of founding. Instead, the unified sovereign, univocal constitution-making and the imperative of present consent need to be firmly placed on the agenda. The article concludes by considering four ways in which the unified sovereign could be brought back into the realm of constitution-making in South Africa.

Book Review: Jean D’Aspremont & Sahib Singh (eds) Concepts for International Law: Contributions to Disciplinary Thought (2019)

by | Aug 27, 2022 | SALJ, SALJ V139 I3 2022

Book Review: Jean D’Aspremont & Sahib Singh (eds) Concepts for International Law: Contributions to Disciplinary Thought (2019)

Author: C H Powell

ISSN: 1996-2177
Affiliations: University of Cape Town
Source: South African Law Journal, Volume 139 Issue 3, p. 728-732
https://doi.org/10.47348/SALJ/v139/i3a11

Abstract

None

Book Notice: Andreas van Wyk & Gerhard Lubbe Stellenbosch Law Faculty 100 Years/Stellenbosse Regsfakulteit 100 Jaar (2021)

by | Aug 27, 2022 | SALJ, SALJ V139 I3 2022

Book Notice: Andreas van Wyk & Gerhard Lubbe Stellenbosch Law Faculty 100 Years/Stellenbosse Regsfakulteit 100 Jaar (2021)

Author: Daniel Visser

ISSN: 1996-2177
Affiliations: University of Cape Town
Source: South African Law Journal, Volume 139 Issue 3, p. 733-735
https://doi.org/10.47348/SALJ/v139/i3a12

Abstract

None

Enhancing the environmental rule of law and the interplay between the disclosure of incriminating information and enforcement

by | Aug 9, 2022 | TSAR, TSAR 2021 I4

Enhancing the environmental rule of law and the interplay between the disclosure of incriminating information and enforcement

Author: J Hall

ISSN: 1996-2207
Affiliations: Senior Lecturer, University of Johannesburg
Source: Tydskrif vir die Suid-Afrikaanse Reg, Issue 4, 2021, p. 631-655
https://doi.org/10.47348/TSAR/2021/i4a1

Abstract

Om gevolg te gee aan die oppergesag van die reg met betrekking tot omgewingswetgewing, wat noodsaaklik is om die talle wêreldwye omgewingskrisisse die hoof te bied, moet regerings nakoming monitor en handhawing verseker. Voor 1994 het Suid-Afrika dit nie gedoen nie. Plaaslike wetgewing het nie tred gehou met internasionale tendense nie, en selfs waar daar regulering was, het die regering om ’n aantal redes min belangstelling daarin getoon om afdwinging ernstig op te neem. Die huidige Suid-Afrikaanse regsraamwerk verteenwoordig dus ’n drastiese verandering van ’n historiese benadering tot omgewingsmonitering en –handhawing wat veel te wense oorgelaat het. Hierdie nuwe regsraamwerk bied ’n goeie basis vir die uitvoering van die nakomings- en handhawingsfunksies. Bekendmaking van inligting vorm ’n integrale deel van die nakomings- en handhawingstelsel. Dit is ’n waardevolle hulpmiddel, aangesien dit die potensiaal het om nie net die nakomings- en handhawingspogings van die regering meer doeltreffend te maak nie, maar ook om die onvermydelike beperkings op die regering se vermoëns te bekamp. Dit is veral belangrik in die konteks van omgewingsoortredings, aangesien inligting van besondere belang is in die konteks van omgewingsbestuur. In teenstelling met baie ander misdade kan omgewingsoortredings potensieel ’n negatiewe impak hê op ’n wye verskeidenheid mense, soos werknemers en gemeenskappe, ver verby die fabrieksheining. Bekendmakings wat inkriminerend is, kan egter potensieel teenstrydig wees met die grondwetlike regte van beskuldigdes, veral die reg teen self-inkriminasie. Met hierdie bydrae ontleed die outeur die dryfvere agter die hervormde benadering van die regering ten opsigte van die afdwinging van omgewingswetgewing. Die outeur ondersoek ook die rol wat die bekendmaking van inkriminerende of potensieel inkriminerende inligting kan speel in verbeterde en geoptimaliseerde handhawing van omgewingswetgewing ten opsigte van besoedeling asook afvalbestuur-verwante oortredings deur maatskappye. Sommige van die vrae wat ontstaan uit die wisselwerking tussen die omgewingsreg, die reg op inligting en die regte van beskuldigdes, word ook oorweeg en bespreek veral ten opsigte van die reg teen selfinkriminering. Suid Afrikaanse howe het tot dusver nog nie die geleentheid gehad om uitspraak te lewer op verskeie van hierdie vrae nie. Die artikel sluit af met die opmerking dat die benadering tot die bekendmaking van inligting waarde het, maar dat daar ook struikelblokke is wanneer omgewingsregte en strafprosesregtelike waarborge almal ter sprake is, wat die mate waartoe daarop staatgemaak kan word effens beperk. Daar word voorgestel om met die daarstelling van ’n administratiewe boetestelsel sommige van hierdie knelpunte aan te spreek.

The corporate tax structure in South Africa: an overview of alternative design options

by | Aug 9, 2022 | TSAR, TSAR 2021 I4

The corporate tax structure in South Africa: an overview of alternative design options

Authors: L Tredoux and K Van der Linde

ISSN: 1996-2207
Affiliations: Senior lecturer, University of South Africa; Professor of Law, University of Johannesburg
Source: Tydskrif vir die Suid-Afrikaanse Reg, Issue 4, 2021, p. 656-687
https://doi.org/10.47348/TSAR/2021/i4a2

Abstract

Belastingwetgewing kan verskillende modelle volg ten opsigte van die verband tussen die heffing van belasting op maatskappy-inkomste en die belastingpligtigheid van aandeelhouers ten opsigte van uitkerings wat hul vanaf ’n maatskappy ontvang. Ten spyte van die afsonderlike bestaan van maatskappy en aandeelhouer, word die twee vlakke van belasting op dieselfde stroom geld algemeen beskou as ekonomiese dubbele belasting wat op een of ander wyse uitgeskakel of verlig moet word. Die interaksie tussen belasting op korporatiewe en aandeelhouersvlak kan met verwysing na drie kernmodelle geklassifiseer word: ’n klassieke stelsel sonder integrasie; volle integrasie; of gedeeltelike integrasie. Daar is ook hibriede stelsels wat nie in hierdie spesifieke kategorieë geplaas kan word nie. Integrasie behels die kombinasie van korporatiewe en aandeelhouersbelasting ten einde een van die twee vlakke van belasting uit te skakel of te verminder. Ekonomiese dubbele belasting kan ook verlig word deur ander meganismes, soos om dividende vry te stel van belasting, aftrekkings of belastingkrediete toe te staan, of deur die verlaging van belastingkoerse op een of albei vlakke. Die keuse van korporatiewe belastingstruktuur beïnvloed die na-belasting opbrengs van aandeelhouers, die belastingaanspreeklikheid van sowel die aandeelhouer as die maatskappy, asook die belastingopbrengs vir die fiskus. Die outeurs demonstreer op vergelykende grondslag die potensiële impak van elke stelsel terwyl as uitgangspunt aangeneem word dat dieselfde bedrag onder elke stelsel aan die aandeelhouer uitgekeer word en dat dieselfde belastingkoerse in elke stelsel geld. Suid-Afrika het deur die jare met verskeie van hierdie modelle en meganismes geëksperimenteer en pas tans ’n hibriede dubbele-koers stelsel met ’n terughoubelasting op dividende toe. Hoewel dit dubbele belasting nie heeltemal uitskakel nie, bied dit ’n mate van verligting aan aandeelhouers. Interessant genoeg het verskeie ander lande ook tussen verskillende modelle beweeg en is daar weinig konvergensie te bespeur. Die ontwerp van ’n geskikte korporatiewe belastingstruktuur vir Suid- Afrika hang af van die regering se beleidsdoelstellings. Terselfdertyd moet daar by die oplegging van belasting gestreef word na deursigtigheid en voldoening aan die normatiewe vereistes van billikheid, doeltreffendheid en eenvoud. Wat betref die praktiese voorbeelde wat in hierdie artikel uiteengesit word, word die maksimum na-belaste inkomste vir aandeelhouers gerealiseer deur die implementering van ’n imputasiestelsel, dividendvrystelling of ’n kredietstelsel vir aandeelhouers. Daarenteen is die gunstigste stelsel vanuit die oogpunt van ’n maatskappy ’n dividendaftrekkingsmodel, terwyl die hoogste inkomste vir die fiskus ingevorder word volgens die klassieke stelsel. In hierdie voorbeelde bewerkstellig ’n terughoubelasting op dividende ’n gesonde balans aangesien die toepassing daarvan ’n bogemiddelde opbrengs vir aandeelhouers en ’n na-belaste inkomste vir die maatskappy laat wat goed vergelyk met aandeelhouervlak-verligtingstelsels. Dit waarborg ook ’n billike inkomste-vordering vir die fiskus. Aangesien Suid-Afrika bykomende belastinginkomste nodig het om sy uitgawes te dek, armoede te verlig en gelykheid in die belastingstelsel te verbeter, blyk dit dat sy dubbele-koers stelsel tesame met die heffing van ’n terughoubelasting op dividende goed opweeg teen onlangse hervormingsvoorstelle van vooraanstaande geleerdes op die internasionale front.