Abstract

Hierdie artikel spreek ’n onontginde tema in akademiese literatuur aan rakende die ontwerp van strukture om diere te beskerm. Suid-Afrika het ’n ongewone wet, naamlik die Wet op Dierebeskermingsverenigings 169 van 1993, wat ’n regspersoon stig wat bekend staan as die Nasionale Raad van Dierebeskermingsverenigings. Deur sommige parlementêre debatte rondom hierdie wetgewing, sowel as die bepalings daarvan te ondersoek, argumenteer ek dat die wet verskeie teenstrydighede rakende die aard, rol en befondsing van die Nasionale Raad van Dierebeskermingsverenigings bevat.
In die besonder argumenteer ek dat die wet (saam met die grondwet van die Nasionale Raad van Dierebeskermingsverenigings) twee teenstrydige sienings aangaande die Nasionale Raad van Dierebeskermingsverenigings bevat. Die eerste is as ’n “sambreelorganisasie” wat die belange van sy lede verteenwoordig – outonome individuele dierebeskermingsverenigings. Die tweede is as ’n “regulatoriese afdwingingsliggaam” oor daardie individuele dierebeskermingsverenigings. Daardie twee benaderings is onversoenbaar. Dit word uitgelig deur verskeie onlangse voorbeelde van hoëprofiel-litigasie wat individuele verenigings teenoor die Nasionale Raad van Dierebeskermingsverenigings stel. Hierdie gevalle illustreer ook hoe hierdie teenstrydighede lei tot kommer dat die regulatoriese afdwingingsbevoegdhede van die Nasionale Raad van Dierebeskermingsverenigings nie te goeder trou uitgevoer word nie. Byvoorbeeld, ’n onlangse saak het behels dat die Nasionale Raad van Dierebeskermingsverenigings sy regulatoriese afdwingingsbevoegdhede na bewering misbruik het om die samestelling te bepaal van sy eie algemene jaarvergadering waar kontroversiële besluite bespreek is wat nie deur die Nasionale Raad van Dierebeskermingsverenigings se leierskap ondersteun is nie. Hierdie probleem word vererger deur die teenstrydige bepalings in die wet oor befondsing en funksies. Dit lei tot ’n strukturele belangebotsing aangaande die manier wat die Nasionale Raad van Dierebeskermingsverenigings sy regulatoriese afdwingingspligte uitvoer – dit kan byvoorbeeld finansieel baat by die beperking van die aantal verenigings wat geregistreer kan word, sowel as die sluiting van sommige van die verenigings.
Ek stel voor dat wetshervorming die beste manier is om hierdie teenstrydighede aan te spreek. Ek stel verder voor dat die Nasionale Raad van Dierebeskermingsverenigings se regulatoriese afdwingingsbevoegdhede oor individuele verenigings geskrap moet word. In plaas daarvan behoort die organisasie ’n baie duideliker stel doelwitte te hê – wat insluit om ’n spreekbuis op nasionale vlak vir individuele verenigings te wees, dierewelsynsprobleme van nasionale belang aan te spreek, dierewelsynsdienste te verskaf in dele van Suid-Afrika wat nie deur individuele verenigings bedien word nie en voort te gaan om sy afdwingingsbevoegdhede teen dieremishandeling deur private vervolgings uit te oefen.