Aantekening: The unconstitutionality of section 5(1)(a) of the Extradition Act 67 of 1962 – implications for ongoing and future extradition proceedings in light of a decision of the Constitutional Court

by | Jun 8, 2021 | TSAR, TSAR 2021 I3

Aantekening: The unconstitutionality of section 5(1)(a) of the Extradition Act 67 of 1962 – implications for ongoing and future extradition proceedings in light of a decision of the Constitutional Court

Authors: JJ Du Toit and M Svicevic

ISSN: 1996-2207
Affiliations: Retired Deputy Director of Public Prosecutions, Johannesburg; University of Johannesburg
Source: Tydskrif vir die Suid-Afrikaanse Reg, Issue 3, 2021, p. 538-561
https://doi.org/10.47348/TSAR/2021/i3a7

Abstract

Op 18 Desember 2020 het die konstitusionele hof uitspraak gelewer in Smit v Minister of Justice and Correctional Services oor die grondwetlikheid al dan nie van artikel 5(1)(a) van die Wet op Uitlewering 67 van 1962. In besonder was in geskil of ’n lasbrief van inhegtenisneming wat ingevolge daardie artikel deur ’n landdros uitgereik is, teenstrydig was met artikel 12(1)(a) van die grondwet – die reg om nie arbitrêr of sonder regverdige rede van vryheid ontneem te word nie. Die minderheidsuitspraak het bevind dat artikel 5(1)(a) nie ongrondwetlik was nie want dit kan met inagneming van die grondwet uitgelê word. Die meerderheidsuitspraak het bevind dat artikel 5(1)(a) teenstrydig was met die grondwet en dus nietig is. In hierdie bydrae ondersoek die outeurs die oorwegings wat sowel in die meerderheids- as die minderheidsuitsprake ter sprake was. Hulle bespreek vervolgens ook hoe die meerderheidsuitspraak in die lig van artikel 5(1)(a) in die toekoms in die praktyk hanteer sal moet word. Die outeurs lig ook die kriteria uit vir die uitreiking van lasbriewe van inhegtenisneming, wat in sekere ander vergelykbare buurlande in Suidelike Afrika en in Australië gevolg word. Die gevolgtrekking van die outeurs is dat die meerderheidsuitspraak, dat artikel 5(1)(a) teenstrydig met die grondwet is, nie ondersteun kan word nie. Wanneer ’n landdros ’n lasbrief van inhegtenisneming uitreik ingevolge artikel 5(1)(a), saamgelees met artikel 43(1) van die Strafproseswet 51 van 1977, is ’n landdros inderdaad verplig om homself te vergewis dat daar wel ’n redelike vermoede is dat die persoon teen wie die lasbrief uitgereik word, die beweerde oortreding begaan het. Gegewe die meerderheidsuitspraak, word die implikasies van die hof se beslissing uiteengesit en voorstelle word gemaak hoe hierdie uitspraak in die toekoms hanteer moet word.

Regspraak: What it means to be a parent: implications for family law and the law of intestate succession

by | Jun 8, 2021 | TSAR, TSAR 2021 I3

Regspraak: What it means to be a parent: implications for family law and the law of intestate succession

Authors: MJ De Waal and L Mills

ISSN: 1996-2207
Affiliations: University of Stellenbosch
Source: Tydskrif vir die Suid-Afrikaanse Reg, Issue 3, 2021, p. 562-571
https://doi.org/10.47348/TSAR/2021/i3a8

Abstract

Die Gautengse afdeling van die hooggeregshof (Pretoria) het in Wilsnach NO v M beslis dat die natuurlike vader van ’n kind wat intestaat gesterf het nie as die “ouer” van die kind gekwalifiseer het vir doeleindes van die Wet op Intestate Erfopvolging 81 van 1987 nie. Die kind se ouma aan moederskant het volgens die hof egter wel gekwalifiseer om as “ouer” en daarom as die kind se intestate erfgenaam erken te word. Die hof het tot hierdie slotsom gekom nadat ’n kinderhof die ouerlike verantwoordelikhede en regte van die natuurlike vader beëindig het en ouerlike verantwoordelikhede en regte aan die kind se ouma toegeken het. Die hof was van mening dat die betekenis van die woord “ouer” in die Wet op Intestate Erfopvolging nie slegs op ’n biologiese band dui nie en dat die natuurlike vader nie voldoen het aan die definisie van wat as ’n ouer beskou behoort te word nie. Faktore wat in hierdie verband ’n rol gespeel het, was dat die vader onder andere nooit vir die kind gesorg, hom onderhou, as sy voog opgetree, hom teen mishandeling beskerm of hom begelei het om sy volle potensiaal te bereik nie. Die erkenning van die vader as ouer en dus as intestate erfgenaam sou volgens die hof teen die beste belange van die kind ingedruis het. Die ouma, wat wél bogenoemde ouerlike funksies vervul het, kon egter wel as ouer erken word en sy kon dus saam met die kind se natuurlike moeder intestaat van haar kleinseun erf. In hierdie bydrae word aan die hand gedoen dat, alhoewel hierdie beslissing moontlik sommige se sin vir billikheid mag bevredig, die hof nie korrek was in die wyse waarop hierdie resultaat bereik is nie. Daar word op enkele fundamentele verskille gewys tussen die hof se hantering van die probleem in die Wilsnach-saak en dié van die howe in hul vroeëre herinterpretasie van die begrip “eggenoot” in die Wet op Intestate Erfopvolging. Ook is die hof se toepassing van die beginsel van die beste belange van die kind en sy invoering van die Kinderwet 38 van 2005 se definisie van “ouer” in hierdie konteks omstrede. Wat die bereiking van ’n billike resultaat betref, word op enkele alternatiewe gewys wat die hof sou kon oorweeg het. Regshervorming rondom hierdie kwessie – in soverre dit wel nodig is – behoort eerder op ’n deurdagte en gestruktureerde wyse te geskied.

Regspraak: Géén teenprestasie vir ’n serwituut van parkering oor eiendom van ’n aandeleblokskema – bedenklik – ook wat kompetensie betref

Regspraak: Géén teenprestasie vir ’n serwituut van parkering oor eiendom van ’n aandeleblokskema – bedenklik – ook wat kompetensie betref

by | Jun 8, 2021 | TSAR, TSAR 2021 I3

Regspraak: Géén teenprestasie vir ’n serwituut van parkering oor eiendom van ’n aandeleblokskema – bedenklik – ook wat kompetensie betrefs

Author: JC Sonnekus

ISSN: 1996-2207
Affiliations: Universiteit van Johannesburg
Source: Tydskrif vir die Suid-Afrikaanse Reg, Issue 3, 2021, p. 571-602
https://doi.org/10.47348/TSAR/2021/i3a9

Download PDF

Abstract

The consequence of encumbering property with a perpetual praedial servitude is to burden all subsequent rightful holders of the servient tenement with the encompassing restriction to their entitlements as holders of the real right to the property. Such an encumbrance results in a severe subtraction from the dominium of the servient property. It would be deemed proof of prodigality if an owner were to consider such encumbrance unless a reasonable quid pro quo is received in lieu of the encumbrance, and this may take the form of damages payable to the owner of the servient property. The competencies of prodigals are restricted in their own interest and any perceived unassisted disposals of their assets are deemed a nullity. The same applies to any perceived disposal of valuable assets if the law limits the competency of the party to the disposal. In light of the premise that when in doubt any presumed servitude should be interpreted restrictively it is submitted that a court should be sceptical when claim is laid to a perpetual servitude encumbering 250 out of a total of 311 parking spaces in a housing development scheme for retired persons for the benefit of unspecified generations of clients frequenting businesses housed on the neighbouring property if no meaningful quid pro quo was paid by the owner of the neighbouring property and the competence of the directors who mandated a lawyer to register the servitude may be doubted. In order to protect the interest of holders of an interest in a share block scheme or a housing development scheme for retired persons the legislature enacted that any subtraction from the dominium of such schemes as owners of immovable property may only be agreed to when mandated by a special resolution. In the Olive Marketing case no special resolution was minuted where the required decision had been taken. On account of a stipulatio alteri the first defendant acquired the property from the eThekwini Municipality in terms of an agreement of sale to which it was not a party. The sale agreement provided that a parking servitude over the subject property would be created in favour of the adjoining property as dominant tenement. The court held that: it was the clear intention of the municipality and the buyer to create a praedial servitude, and the agreement of sale accurately reflected this intention. This judgement regarding the obligatory agreement may be sound but it is submitted that the court failed to consider whether any valid real agreement could be concluded to transfer the limited real right of the servitude unless the statutory requirements were met. By its signature to the sale agreement, the buyer had bound itself to grant and register the servitude, but the buyer never acquired ownership of the property. The plaintiff only acquired ownership of the perceived dominant property fourteen years later and was not a party to the original sale. Therefore, it is doubtful whether he was entitled to compel the first defendant to cooperate in registration and the utilisation of the so-called praedial servitude. If a servitude was involved, it is submitted that at most a personal servitude could have been considered, because the utilisation of the parking spaces does not meet the requirement that the entitlement of the servitude must benefit the dominant property and not the drivers of the vehicles seeking parking. It is comparable to the well-known examples of a personal servitude to play tennis on the servient property or the walk on that property, but such a personal servitude is not transferable and is extinguished by the death of the holder. It does not burden the servient property in perpetuity. The court’s finding that the special resolution requirement under section 4B of the Housing Development Schemes for Retired Persons Act 65 of 1988 was not applicable because the registration of the servitude did not impact on a right of occupation under the act cannot be supported. The special resolution requirement prohibits not merely the alienation of land intended to be used for occupational purposes in the narrow sense but also aspects that impact on the quality of the housing of the residents including the parking facilities. It is submitted that any subtraction from the dominium is included under the restriction and requires a special resolution and the transfer of such a perpetual praedial servitude does subtract from the dominium.

Regspraak: The availability of the actio legis aquiliae and the actio iniuriarum between spouses

by | Jun 8, 2021 | TSAR, TSAR 2021 I3

Regspraak: The availability of the actio legis aquiliae and the actio iniuriarum between spouses

Author: J Neethling

ISSN: 1996-2207
Affiliations: University of the Free State
Source: Tydskrif vir die Suid-Afrikaanse Reg, Issue 3, 2021, p. 602-611
https://doi.org/10.47348/TSAR/2021/i3a10

Abstract

Daar is geen klinkklare antwoord in die Suid-Afrikaanse reg op die vraag of gades mekaar met die actio legis Aquiliae en die actio iniuriarum kan aanspreek nie. Vir doeleindes hiervan word onderskei tussen huwelike buite en binne gemeenskap van goed. Net eersgenoemde is hier van direkte belang en die positiefregtelike posisie sien soos volg daaruit: ’n Gade getroud buite gemeenskap van goed mag in beginsel stante matrimonio vrylik enige van dié twee deliksaksies teen die ander gade instel. In TG v WC was die partye, getroud buite gemeenskap van goed, besig om te skei. Hulle is getroud na ’n verhouding waarin die verweerder te kenne gegee het dat hy die eiseres lief het en altyd saam met haar wil wees. Kort na huweliksluiting het hul verhouding egter verbrokkel toe die verweerder haar begin verneder en gevra het om die huis te verlaat. Die eiseres het toe uitgevind dat op die tydstip wat die verweerder haar gevra het om te trou, hy reeds gemeen het dat hul verhouding onherstelbaar verbrokkel het, maar dit nie vir haar gesê het nie. Sodoende het hy haar deur sy bedrieglike wanvoorstelling beweeg om die huwelik te sluit. Gebaseer op dié feite, het die eiseres die verweerder op twee skuldoorsake aangespreek; eerstens die Aquiliese aksie om skadevergoeding te eis vir die suiwer ekonomiese verlies wat sy gely het (haar onkoste weens die huwelik) as gevolg van die verweerder se opsetlike wanvoorstelling; en tweedens die actio iniuriarum om solatium te verhaal weens die aantasting van haar eer en goeie naam. Die verweerder teken eksepsie teen beide eise aan op grond daarvan dat geeneen ’n skuldoorsaak daarstel nie. Die hof beslis dat die eiseres se eerste eis nie gedingsvatbaar is nie omdat dit strydig met openbare en regsbeleid sou wees. Ten onregte. Dit is gevestigde reg dat ’n opsetlike wanvoorstelling wat tot kontraksluiting lei, contra bonos mores en bygevolg onregmatig is en daarom ’n deliktuele skuldoorsaak uitmaak. Die hof moes dus die eksepsie teen hierdie eis van die hand gewys het. Daarenteen het die hof tereg bevestig, soos deesdae algemeen aanvaar word, dat die actio iniuriarum tot die beskikking van gades getroud buite gemeenskap van goed is en dat daar dus geen hindernis vir ’n vrou is om haar man weens iniuria aan te spreek nie. Die eksepsie teen hierdie eis word dus tereg afgewys.

Regspraak: Concern about the (seemingly) unlimited discretion to discharge an accused after close of the state’s case

by | Jun 8, 2021 | TSAR, TSAR 2021 I3

Regspraak: Concern about the (seemingly) unlimited discretion to discharge an accused after close of the state’s case

Author: M Watney

ISSN: 1996-2207
Affiliations: University of Johannesburg
Source: Tydskrif vir die Suid-Afrikaanse Reg, Issue 3, 2021, p. 611-626
https://doi.org/10.47348/TSAR/2021/i3a11

Abstract

Die bepalings van artikel 174 van die Strafproseswet 51 van 1977 verleen aan die verhoorhof ’n diskresie om pas na afloop van die staatsaak ’n einde aan die verrigtinge te bring deur ontslag (en dus vryspraak) aan die beskuldigde te verleen. Dié bepaling kan sy ontstaan terugvoer na die bestaan van jurieverhore en die bevoegdheid destyds aan regters verleen om sake aan die jurie te onttrek ten einde te verhoed dat onhoudbare skuldigbevindings deur die jurie volg op geheel gebrekkige getuienis. Die artikel is in gewysigde vorm, maar prinsipieel identies op die Suid-Afrikaanse wetboek behou, selfs ná afskaffing van jurieverhore en die oogmerk is hedendaags om ’n vroeë einde te bring aan ’n strafvervolging wat ooglopend en onherroeplik die spoor byster geraak het.
Die toepaslike toets het mettertyd ontwikkel en aan die hand van grondwetlike beginsels behels dit tans dat die verhoorhof ondersoek instel of daar getuienis beskikbaar is waarop ’n redelike mens die beskuldigde sou kon skuldig bevind. Oor die rol wat die geloofwaardigheid van staatsgetuies op hierdie stadium behoort te vervul, het die beslissings in die hofverslae dit oor die jare van bakboord na stuurboord gestuur. Duidelik egter is dat die huidige benadering gesaghebbend (en so ook in vergelykbare regstelsels) vasgelê is dat geloofwaardigheid alleen ’n rol speel in dáárdie gevalle waar die getuienis só onbetroubaar en ongeloofwaardig swak is dat geen redelike hof daarop peil kan trek nie. Teen hierdie agtergrond was regter-president Hlophe as die senior hooggeregshofregter in die land geroepe om die ontslag van die beskuldigde parlementslid Bongo, wat op ’n hoofaanklag (met gepaste alternatiewe) van oortreding van artikel 4(1)(b) van die Wet op die Voorkoming en Bestryding van Korrupte Bedrywighede 12 van 2004 tereg gestaan het, te oorweeg. Bongo is daarvan aangekla dat hy ’n geldelike voordeel aangebied het aan ’n parlementêre beampte om as getuienisaanbieder ’n ondersoek na Eskom deur die portefeuljekomitee van openbare ondernemings in die wiele te ry. Verskeie staatsgetuies het getuig ter ondersteuning van die hoofgetuie wat as enkelgetuie die kern van die korrupsiebewerings te berde moes bring.
Ten spyte van geen noemenswaardige weersprekings in die hoofgetuie se getuienis of van die ander getuies onderling nie, bevind die hof die hoofgetuie se getuienis as enkelgetuie op die wesensaspekte van die saak so ongeloofwaardig en die weersprekings tussen getuies só kardinaal dat dit die staatsaak buite hoop stel en die beskuldigde derhalwe op ontslag geregtig is. In verdere opmerkings oor die vertolking van die korrupsiewet slaan die regter-president ’n koers in strydig met onlangse vertolkings van die hoogste hof van appèl oor die juiste bepalings.
Die outeur skenk aandag aan die aangewese weg tot bereddering van die blatante en skynbaar geknutselde mistastings aan die hand van artikel 319 van die Strafproseswet waarvolgens die staat alleen regsvrae aan die hoogste hof van appèl kan voorhou vir beslissing. Die onderskeid tussen regsen feitevrae lewer egter dikwels probleme op en boonop word die bepalings van artikel 319 streng uitgelê deur die howe ten einde appèlle van staatsweë te ontmoedig. By oorweging van die uitspraak identifiseer die outeur twee regsvrae vir sodanige voorbehoud. Vantevore het die regskommissie na behoorlike ondersoek aanbeveel dat die appèlbevoegdheid van die staat uitgebrei word om ook feitevrae in te sluit en in sommige hooggeregshofuitsprake is daardie aanbeveling pertinent ondersteun. Van dié aanbeveling het dadels gekom, maar daar word aanbeveel dat dringend heroorweging daaraan geskenk word ten einde gemeenskapskadelike uitsprake deur regsprekers wat vanweë onkunde óf moedswil hul aan die reg én getuienis nie veel steur nie, op appèl te korrigeer.